आशा भोसलेको जन्म ८ सेप्टेम्बर १९३३ मा महाराष्ट्रको ‘सांगली’मा भएको हो । हिन्दी चलचित्रहरूको प्रसिद्ध पाश्र्वगायिका हुन् । उनी लता मंगेशकरको बहिनी र दिनानाथ मंगेशकरको छोरी हुन् । आशाले चलचित्र र गैर चलचित्रको लगभग १६ हजारभन्दा माथि गीत गाएकी छन् र यिनको आवाजको प्रशंसक सारा विश्वमा फैलिएका छन् । आशाको विशेषता हो कि यिनले शास्त्रीय सँगीत, गजल र पप हरेक क्षेत्रमा आफ्नो आवाजको जादू बाँडेकी छन् र एक समान सफलता पाएकी छन् । उनले आर. डी. बर्मन सँग विवाह गरेकी थिइन् ।
आशा भोसलेको पिता दिनानाथ मंगेसकर प्रसिद्ध गायक एवं नायक थिए । जसले शास्त्रीय सँगीतको शिक्षा एकदम सानो उमेरमा नै आशालाई दिए । आशा जब केवल ९ वर्ष भएकि थिइन्, यिनको पिताको मृत्यु भयो । पिताको मृत्युपछि, यिनीहरूका परिवार पुणेबाट कोल्हापुर र त्यसपछि बम्बई आए । परिवारको जिविकोपार्जनका लागि आशा र यिनको दिदी लता मंगेसकरले गीत गाउने र चलचित्रहरूमा अभिनयसमेत गर्न थाले । १९४३ मा आशाले आफ्नो पहिलो फिल्म (मराठी) ‘माझा बाल’मा गीत गाइन् । यो गीत ‘चला चला नव बाला…’ दत्ता दवाजेकरद्वारा सँगीतबद्ध भएको थियो । १९४८ मा हिन्दी चलचित्रहरू ‘चुनरिया’को गीत ‘सावन आया…’ हंसराज बहलको लागि गाइन् । दक्षिण एसियाको प्रसिद्ध गायिकाको रूपमा आशाले गीत गाइन् । चलचित्र सँगीत, पप, गजल, भजन, भारतीय शास्त्रीय सँगीत, क्षेत्रीय गीत, कव्वाली, रविन्द्र सँगीत र नजरूल गीत उनको गीतहरूमा सम्मिलित छ । उनले १४ भन्दा धेरै भाषाहरूमा गीत गाएकी छन् । असमिया, नेपाली, हिन्दी, उर्दू, तेलगू, मराठी, बङ्गाली, गुजराती, पञ्जाबी, तमिल, अङ्ग्रेजी, रसियन, चेक, मलय र मलयालम गरी करिब १६ हजार भन्दा धेरै गीतहरूलाई आशाले स्वर भरेकी छन् ।
१६ वर्षको उमेरमा आफ्नो ३१ वर्षीय प्रेमी ‘गणपत राव भोसले’ (१९१६–१९६६) सँग घरबाट भागेर पारिवारिक इच्छाको विरूद्ध विवाह गरेकी थिइन् आशाले । गणपत राव आशाकी दिदी लता मंगेशकरको निजी सचिव थिए । यो विवाह असफल रह्यो । पति एवं उनको भाइहरूको नराम्रो व्यवहारको कारण उनको वैवाहिक जीवनले पीडा दियो । १९६० को आसपास विवाह विच्छेद पछि आशा आफ्नो आमाको घरमा दुई बच्चाहरू र तेस्रो गर्भस्थ शिशु (आनन्द) सँग फर्किएकी थिइन् । १९८० ई.मा आशाले ‘राहुल देव वर्मन’(पञ्चम) सँग विवाह गरिन् । यो विवाह भने आशाले राहुल देव वर्मनको अन्तिम अबस्थासम्म सफलतापूर्वक निभाइन् ।
आशाको घर दक्षिण मुम्बई, पेडर रोड क्षेत्रमा प्रभुकुञ्ज अपार्टमेंटमा अवस्थित छ । उनको तीन बच्चाहरू छन् । साथमा पाँच नातिहरू पनि छन् । यिनीको सबै भन्दा ठूलो छोरा हेमन्त भोसले हुन् । हेमन्तले पाइलटको रूपमा अधिकांश समय बिताए । आशाकि छोरी जुन हेमन्त भन्दा कान्छी छिन् ‘वर्षा’। वर्षाले ‘द सनडे औबजरवर’ र ‘रेडिफ’को लागि कलम लेखन काम गरिन् । आशाको सबैभन्दा कान्छो छोरा आनन्द भोसले हुन् । आनन्दले व्यबसाय र चलचित्र निर्देशनको अध्ययन गरे । आनन्द भोसले नै आशाको क्यारियरको बारेमा हालका दिनहरूमा रेखदेख गरिरहेका छन् । हेमन्त भोसलेको सबैभन्दा ठूलो छोरा चैतन्या (चिंटु) ‘ब्वाय ब्याण्ड’को सफल सदस्यको रूपमा विश्व सँगीत सँग जोडिएका छन् । अनिका भोसले (हेमन्त भोसलेको छोरी) सफल फोटोग्राफरको रूपमा कार्य गर्दैछिन् । आशाकी दिदी लता मंगेसकर र बहिनी उषा मंगेसकर गायिका हुन् । उनको अन्य दुइ सहोदर बहिनी मीना मंगेसकर र भाइ हृदयनाथ मंगेसकर सँगीत निर्देशक छन् । आशा गायनसँगै धेरै राम्रो कुकको काम पनि गर्छिन् । कुकिङ यिनीहरूको मनपरेको शोख हो । बलीवुडको धेरै जसो मानिस आशाको हातबाट बनेको ‘कढाई मासु’ एवं ‘बिरयानी’को लागि अनुरोध गर्छन् । आशा पनि इनकार गर्दिनन् । बलीवुडको ‘कपुर’ खानदानमा आशाद्वारा बनाइएको ‘पाया करी’, ‘गोझन फिश करी’ र ‘दाल’ एकदम प्रसिद्ध छ । एक पल्ट जब ‘द टाइम्स अफ इंडिया’को एक अन्तरवार्तामा सोधियो कि यदि तपाईँ गायिका न भएको भए के गर्नुहुन्थ्यो होला ? आशाले जबाब दिइन् कि म एक राम्रो भान्से (कुक) बन्थे होला । आशा एक सफल रेस्टुरा सञ्चालिका हुन् । उनको रेस्टुरा दुबई र कुवेतमा आशा नामले प्रसिद्ध छन् । ‘वाफी ग्रुप’ द्वारा सञ्चालित रेस्टुरामा आशाको २० प्रतिशत हिस्सेदारी छ । वाफी सीटी दुबई र दुई रेस्टुराँ कुवेतमा रहेका छन् । जुन रेस्टुराँ परम्परागत उत्तर भारतीय व्यंजनको लागि प्रसिद्ध छ । आशाले ‘कैफ्स’को स्वंय ६ महिनाकोको ट्रेंनिङ दिएकि छन् । आशाको रेस्टुरा ‘बरमिंगम’ यू. के.मा पनि रहेको छ । आशालाई मन पर्ने फैशन र पहिरनहरू मध्येको साडी चमकदार किनारा भएको, घाँटिमा मोतिको हार र हीरा प्रसिद्ध छ । आशा एक राम्रो ‘मिमिक्री’ अदाकारासमेत हुन् ।
गायन क्षेत्रमा संघर्ष
एक समय जब प्रसिद्ध गायिका गीता दत, शमशाद बेगम र लता मंगेसकरको समय थियो । चारै तिर यिनीहरूको प्रभुत्व थियो । आशा गाउन चाहन्थिन् तर यिनलाई गाउने मौकासम्म दिईदैन्थ्यो । आशा सिर्फ दोश्रा दर्जाको चलचित्रको लागि नै गाउन पाउँथिन् । १९५० को दशकमा बलीवुडको अन्य गायिकाहरूको तुलनामा आशाले कम बजेटको ‘बी’ र ‘सी’ ग्रेड चलचित्रको लागि धेरै भन्दा धेरै गीत गाइन् । उनको गीतको सँगीतकार ए. आर. कुरैशी (अल्ला रख्खा खान), सज्जाद हुसैन र गुलाम मोहम्मद थिए । जुन एकदम असफल थिए । १९५२ ई.मा दिलीप कुमार अभिनीत चलचित्र ‘सँगदिल’ जसको सँगीतकार सज्जाद हुसैन थिए, त्यही गीतले आशालाई प्रसिद्धि दिलाए । परिणाम स्वरूप विमल रायले एक मौका आशालाई आफ्नो चलचित्र ‘परिणीता’ (१९५३) को लागि दिए । राज कपुरले गीत ‘नन्हे मुन्ने बच्चाहरू….’को लागि मोहम्मद रफीको साथ चलचित्र ‘बुट पलिश’(१९५४) को लागि अनुबन्धित गरे जसले एकदम प्रसिद्धि आशालाई दिलायो । ओ.पी. नैयरले आशालाई धेरै ठूलो अवसर ‘सी. आए. डी.’(१९५६) गीत गाउनको लागि दिए । यस प्रकार १९५७ को चलचित्र ‘नया दौर’ बी. आर. चोपडाले नैयर साहबको सँगीतकार रूपमा आशाको बी. आर. चोपडाबाट पहिलो सफलता प्राप्त भयो । फेरि सचिन देव वर्मन र रवि जस्तै सँगीतकारहरूले पनि आशालाई मौका दियो । १९६६ ई.मा सँगीतकार आर. डी. वर्मनको सफलतम चलचित्र ‘तेस्रो मंजिल’मा आशाले आर. डी. वर्मनको साथ एकदम प्रसिद्धि कमाईन् । १९६० देखि १९७० को बीच प्रसिद्ध नृत्यकर्ता हेलनको आवाज बन्यो । यस्तो भनिन्छ कि जब पनि आशा गाउदथिन हेलन रिकाडिंगको समय मौजुद रहन्थिन् ताकि गीतलाई राम्रो तरिकाबाट सम्झन सकियोस र त्यो गीतमा राम्रो तरिका नृत्य गर्न सकियोस् । आशा र हेलनको प्रसिद्ध गीतहरूमा ‘पिया तु अब तो आजा…’(कारव), ‘ ओ हसीना जुल्फो वाली…’(तेस्रो मंजिल) र ‘ए मेरा दिल…(डन) शामिल छन् । १९८१ मा उमराव जान र इजाजत (१९८७) मा पारम्परिक गजल गाएर आशाले आलोचकहरूलाई करारा जबाब दिईन् । आफ्नो गायन प्रतिभाको फलाम मनवाया । यिनै दिनहरू उनलाई उपर्युक्त दुबै चलचित्रको लागि राष्ट्रिय चलचित्र पुरस्कार ‘बेस्ट फिमेल प्लेबैक सिंगर’ प्राप्त भयो । आशा १९९० सम्म लगातार गीत गाइरहिन् । १९९५ को हिट चलचित्र ‘रंगीला’बाट एक पल्ट पुनः आफ्नो दोस्रो चरणको आरम्भ गरिन् । २००५ मा ७२ वर्षीय आशाले तामिल चलचित्र ‘चन्द्रमुखी’ र पप सँगीत ‘लक्की लिप्स…’ सलमान खान अभिनितको लागि गाइन जुन चार्ट बस्टरमा प्रसिद्ध रहयो । अक्टूबर २००४, ’द वेरी बेस्ट अफ आशा भोसले’, ‘द क्वीन अफ बलीवुड’ आशा द्वारा गाएका गीतको एल्बम (१९६६–२००३) सार्वजनिक गरियो ।
चलचित्र जुन बाटोको अबरोध साबित भए
आशा भोसलेको गायनको करियरमा चार चलचित्रहरू अबरोध, साबित भए । नया दौड (१९५७), तेस्रो मन्जिल (१९६६), उमरव जान (१९८१) र रङ्गीला (१९९५) ।
नया दौर (१९५७)ः आशा भोसलेको पहिलो ठूलो सफल चलचित्र बी. आर. चोपडाको ‘नयाँदौर’ (१९५७) बनेको थियो । मो. रफीको साथ गाएको उनको गीत जस्तो ‘माँगको हात तुम्हारा….’, ‘साथी हात बढाना…’ र ‘उडे जब जब जुल्फे तेरी…’ शाहिर लुधियानवीको द्वारा लिखित र ओ. पी. नैयर द्वरा सँगीतबद्ध यो गीतले एक खास परिचय दियो । आशाले ओ.पी. नैयरसँग पहिले पनि काम गरेकी थिईन् तर यो पहिलो चलचित्र थियो जसको सबै गीत आशाले प्रमुख अभिनेत्रीको लागि गाएकि थिईन् । प्रोड्यूसर बी. आर. चोपडाले नया दौरमा उनको प्रतिभा चिनेर आउने वाला चलचित्रमा पुनः मौका दिए । त्यसमा चलचित्र वक्त, गुमराह, हमराज, मानिस र मान्छे र धुन्ध आदि थिए ।
तिसरी मन्जिल (१९६६)ः आशा भोसलेले राहुल देव वर्मनको ‘तिसरी मंजिल’ (१९६६) बाट एकदम प्रसिद्ध भईन् । जब पहिले उनले गीतको धुन सुनिन तब गीत ‘आजा आजा…’ यस गीतलाई गाउन इन्कार गरिएको थियो, जुन वेस्टर्न डान्स नम्बरमा आधारित थियो । तब आर. डी. वर्मनले सँगीत बदल्ने प्रस्ताव आशालाई दिए तर आशाले पहिलेकै संगीतलाई चुनौती मोल्दै गीत गाईन् । १० दिनको अभ्यास पछि जब अन्तिम रूपमा यो खास गीत आशाले गाईन् तब आर. डी. वर्मनले खुशी भएर १०० रूपयाको नोट आशाको हातमा राखिदिए । आजा आजा…. र यस चलचित्रको अन्य गीत – ओ हसीना जुल्फो वाली… र ओ मेरो सुन रे…. यो सबै गीतले मो.रफीको साथ तहल्का मच्चाईदियो । शम्मी कपूर यस चलचित्रको नायक थिए । उनले एकपल्ट भनेका थिए ‘यदि म नजीकै मो. रफी यस चलचित्रको गीत गाउनको लागि हँुदैनथे भने म आशा भोसलेलाई यो कार्य दिन्थे’।
उमराव जान (१९८१)ः( रेखा अभिनित ‘उमराव जान’ (१९८१) मा आशाले गजल गाएकी थिईन् । दिल चीज क्या है…, यिनी आँखोंको मस्ती के…, यो के ठाँउ है दोस्तों… र जुस्त जु जिसकी थी… जस्ता गजल थिए । यी गजलहरूको सँगीतकार खय्याम थिए जसले आशालाई सफलतापूर्वक गजल गाउनको लागि स्वरको उतार चढाव समझाए । आशा स्वयं आश्चर्यचकित थिईन् कि आफूले गजलहरू सफलतापूर्वक गएको छु भन्नेमा । यी गजलहरूले आशालाई प्रथम राष्ट्रिय पुरस्कार दिलायो र उनको बहुमुखी प्रतिभा साबित भयो ।
रङ्गीला (१९९५)ः सन १९९५ मा ६२ वर्षीय आशाले युवा अभिनेत्री उर्मिला मातोंडकरको लागि चलचित्र रङ्गीलामा गीत गाईन् । यिनले फेरि आफ्नो समर्थहरूलाईको आश्चर्य चकित गरिन् । सुपर हिट गीत ‘तन्हा तन्हा… र रङ्गीला रे… गीत ए. आर. रहमानको सँगीत निर्देशनमा गाईन् जुन एकदम प्रसिद्ध भयो । पछि धेरै अन्य गीतहरूलाई ए. आर. रहमानको संगीतमा गाईन् । तन्हा तन्हा… गीत एकदम प्रसिद्ध भयो र आज पनि मान्छे गुनगुनाउछन् ।
आशाका एल्बम
८ सेप्टेम्बर १९८७ आशाको जन्म दिवसमा ‘दिल पडोसी है’ नामक एल्बम, गुलजारद्वारा रचित र आर.डी.वर्मनद्वारा सँगीतबद्ध सार्वजनिक गरिएको थियो । आशा उस्ताद अली अकबर खानसँग १९९५ मा विशेष रूपले सहकार्य गरिन् । पछि आशाले उस्ताद अली अकबर खानको साथ ‘ग्यारह बन्दिसे’ रेकर्ड गरिन् क्यालिफोर्नियामा । जुन ग्रामी अवार्डको लागि प्रस्तावित भयो । १९९० मा आर.डी.वर्मनद्वारा सँगीतबद्ध गीतहरूलाई आशाले ‘रिमिक्स’ गरेर प्रयोगात्मक अनुभव गरिन् जुन धेरै मान्छेहरूद्वारा आलोचनाको विषय बन्यो । सँगीतकार खय्यामले पनि यसको आलोचना गरे । तर ‘राहुल और मै’ नामक एल्बम एकदम प्रसिद्ध भयो । इण्डो पप एल्बम ‘जानम सम्झिएरो’ लेस्ली लुईसको साथ एकदम प्रसिद्ध रहयो । धेरै पुरस्कारहरू सहित १९९७ एम.टी.वी. एवार्ड यस विशेष एल्बमलाई मिल्यो । २००२ ई.मा आफ्नो एल्बम ‘आप की आशा’ जुन आठ गीतहरू वाला भिडियो एल्बम थियो, आशा आफैले सँगीत तैयार गरिन् । यसको गीत मुजरूह सुल्तांनपुरीको अन्तिम रचना रहेको थियो । २१ मे २००१ मा सचिन तेन्दुलकरद्वारा मुम्बईमा एक विशेष पार्टीमा यो एल्बम जारी गरियो ।
जब पाकिस्तानी गायक अदनान सामी मात्र १० वर्षको थिए तब आशाले उनिको प्रतिभालाई पहिचान गरिन् । आशाले अदनान सामीलाई गायन प्रतिभा विकसित गरेर अगाडि बढ्नको लागि प्रेरित गरिन् । जब अदनान ठूलो भए तब आशाको साथ ’कभी त नजर मिलाओ’ एल्बममा गीत गाए, जुन एकदम चर्चित भयो । फेरि ‘बरसे बादल’ नामक एल्बममा पनि अदनान सामीको साथ गाईन् । आशाले धेरै एल्बमहरूको लागि गजल गाईन् । उनले गाएका गजल एल्बमहरु मीराज, अबशहर र कशीश । २००५ मा आशाले एल्बम ‘आशा’ सार्वजनिक गरिन् । जुन चार गजल गायकमा समर्पित थियो । मेंहदी हसन, गुलाम अली, फरीदा खानम र जगजीत सिंह जारी गरिन् । यस एलबममा आशालाई मनपर्ने आठ गजल फरीदा खानको ‘आज जानेको जिद ना करो…,गुलाम अलीको ‘चुपके चुपके…’, ‘आवारगी…’ र ‘दिल मे एक लहर…’ जगजीत सिहको ‘आहिस्ता आहिस्ता…’, मेहदी हसनको ‘रंजीश है सही…’,’रफ्ता रफ्ता…’ र ‘मुझे तुम नजर से…’ समावेश गरिएको थियो । यसको सँगीतकार पण्डित सोमेश माथुर थिए जसले युवाहरूलाई ध्यानमा राखेर सँगीत दिए । आशाको ६० औं जन्मदिवसमा इ.एम.आई. इण्डियाले तीन एल्बम सार्वजनिक गरेको थियो । ‘बाबा मै बैरागन होंगी (भक्ति गीत)’, ‘द गोल्डेन कलेक्सन (गजल– सँगीतकार गुलाम अली, आर.डी.वर्मन र नजर हुसैन)’ र ‘द गोल्डेन कलेक्शन (द एवर भरसाटाइल आशा भोसले’ जुन ४४ प्रसिद्ध गीतहरूको सँग्रह थियो । २००६ मा आशाले ‘आशा एण्ड फ्रैण्डस’ नामक एल्बम रेकर्ड गरे जसमा युगल गीत सञ्जय दत्त र उर्मिला मातोंडकरको साथ गाईन साथै प्रसिद्ध क्रिकेट खेलाडी ब्रेट लीसँग आशाले ‘यू आर द वन फरमी (हो तिमी मेरो लागि हो)’ गीत गाइन् । यी गीतहरूको सँगीतकार समीर टण्डन थिए ।
आशा भोस्लेका ओ.पी. नैयर, खय्याम, सचिन देव वर्मन, राहुल देव वर्मन, जय देव, शंकर जयकिशन, इलैयाराजा, अनु मलिक, ए. आर. रहमान, अन्य सँगीत निर्देशक, मदन मोहन, सलिल चौधरी, संगीत निर्देशकहरूको संगीतमा गाएका गीत चर्चित बनेका छन् ।
आशा भोस्लेले गाएका नेपाली गीतहरु झझल्को लिएरआएछ साउन, किन बढ्दैछ ढुकढुकी मुटुको, मोहनी लाग्ला है, आगेआगे तोपकै गोला, डाँडा खोला बगर, माइतीघर लगायत दर्जनौं गीतहरु रहेका छन् ।
आशाले प्राप्त गरेका केही पुरस्कार र सम्मान
फिल्म फेयर बेस्ट फिमेल प्लेब्याक सिंगर अवार्ड
१९६८– गरीबो की सुनो… (दस लाख–८, १९६६)
१९६९– परदे मे रहने दो.. (शिखर–८, १९६८)
१९७२– पिया तु अब तो आजा… (कारवाँ–८, १९७१)
१९७३– दम मारो दम… (हरे रामा हरे कृष्णा–८, १९७२)
१९७४ – होने लगी है रात… (नैना–८, १९७३)
१९७५ – चैन से हमको कभी…(प्राण जाये पर वचन न जाए–८, १९७४)
१९७९ – ये मेरा दिल…(डान–८, १९७८)
अन्य पुरस्कार
१९९६ – स्पेशल अवार्ड (रङ्गीला–८, १९९५)
२००१– फिल्म फेयर लाई फटाइम एचीवमेंट अवार्ड
राष्ट्रिय चलचित्र पुरस्कार
१९८१ – दिल चीज क्या है… (उमरव जान)
१९८६ – मेरा कुछ सामान… (इजाजत)
अन्य यादगार पुरस्कार
१९८७ – नाइटीनेंगल अफ एसिया अवार्ड (इण्डो पाक एशोशिएशन यु.के.)
१९८९ – लता मंगेस्कर अवार्ड (मध्य प्रदेश सरकार)
१९९७ – स्क्रीन वीडियोकन अवार्ड (जानम समझाकरो एल्बमको लागी)
१९९७ – एम.टी.वी. अवार्ड (जानम समझा करो एल्बमको लागी)
१९९७ – च्यानल वी अवार्ड (जानम समझा करो एल्बमको लागी)
१९९८ – दयावती मोदी अवार्ड
१९९९ – लता मंगेस्कर अवार्ड (महाराष्ट्र सरकार)
२०००– सिंगर अफ द मिलेनियम (दुबई)
२०००– जी गोल्ड बलीवुड अवार्ड (मुझे रङ्ग दे चलचित्र तक्षकको लागी)
२००१– एम.टी.वी. अवार्ड (कमबख्त इशकको लागी)
२००२– बी.बी.सी. लाई फटाइम एचीवमेंट अवार्ड (यू.के. प्रधानमन्त्री टोनी ब्लेयरद्वारा प्रदत)
२००२– जी सीने अवार्ड फर बेस्ट प्लेब्याक सिंगर– महिला (राधा कैसे न जले..(चलचित्र लगानको लागी)
२००२– जी सीने स्पेशल अवार्ड फर हल अफ फेम
२००२– स्क्रीन वीडियोकन अवार्ड (राधा कैसे न जले..(चलचित्र लगानको लागी)
२००२ – सैनसुई मुवी अवार्ड (राधा कैसे न जले..(चलचित्र लगानको लागी)
२००३– सवराल्या येशुदास अवार्ड (भारतीय सँगीतमा उत्कृष्ट योगदानको लागी)
२००४– लाईविग लीजेंड अवार्ड (फेडरेशन अफ इण्डियन चेम्बर अफ कमर्स एण्ड इंडस्ट्रीज द्वारा)
२००५– एम.टी.वी. ईमीज, बेस्ट फीमेल पप ऐक्ट(आज जाने की जिद न करो..)
२००५– मोस्ट स्टाइलिश पीपुल इन म्यूजिक
सम्मान एवं विशेष पहचान
– १९९७ मा, आशा पहिलो भारतीय गायिका बनीन् जो ‘ग्रामी अवार्डको लागि नामांकित गरियो (उस्ताद अली अकबर खानको साथ एक विशेष एल्बमको लागि)
– आशाले ‘सत्तरीऔं महाराष्ट्र स्टेट अवार्ड’ प्राप्त गरिन् ।
– भारतीय सिनेमामा उत्कृष्ट योगदानको लागि सन २०००मा ‘दादा साहेब फाल्के अवार्ड’बाट सम्मानित गरियो ।
– आशाको साहित्यमा डक्टरेटको उपाधि द्वारा अमरावती विश्वविद्यालय एवं जलगाँउ विश्वविद्यालयद्वारा सम्मानित गरियो ।
– ‘द फ्रिडी मरकरी अवार्ड’ कलाको क्षेत्रमा उत्कृष्ट उपलब्धिहरूको लागि आशालाई यस खास पुरस्कारद्वारा सम्मानित गरियो ।
– नोभेम्बर २००२मा आशाको ‘बर्मिंघम फिल्म फेस्टिवल’ विशेष रूपले समर्पित गरियो ।
– ‘पद्म विभूषण’ द्वारा राष्टपति प्रतिभा देवी सिंह पाटिलले ५ मे २००८ (सोमवार) आशालाई सम्मानित गरिन। यो सम्मान भारत सरकारको महत्त्वपूर्ण सम्मानहरू मध्य एक हो ।
स्रोतः सामाजिक सञ्जाल, विकिपिडिया लगायत अनलाइन माध्यम